Συνέντευξη - Θοδωρή Παπαϊωάννου

Τα παιδιά ξέρουν να γελάνε με την ψυχή τους

- Τι είναι εκείνο το "κάτι" που σας σκουντάει και σας κάνει να γράφετε ιστορίες για παιδιά; Αν έχεις να κάνεις κάθε μέρα με παιδιά –μέσα από τη μαγική ιδιότητα του εκπαιδευτικού- δεν χρειάζεσαι κάτι άλλο για να σε σκουντήξει. Tο κάνουν συνέχεια τα παιδιά με τα βλέμματα, τις λέξεις, τον αυθορμητισμό, την ειλικρίνεια, την αγάπη... Έπειτα είναι και η φύση. Τι σκουντήματα που κάνει η φύση! Σε καλεί συνεχώς, σου δείχνει την ομορφιά της, σου μαθαίνει τόσα πολλά, σε γαληνεύει. Αρκεί να χεις ανοιχτή την καρδιά, έτοιμη να δει, να ακούσει, να μυρίσει, να αγγίξει, να γευτεί.

- «Απέναντι». Τόσα απέναντι χρειάζεται να διασχίσουμε κάθε μέρα στις ζωές μας, μικροί και μεγάλοι... Ποιοι νομίζετε πως τα διασχίζουν πιο εύκολα; Οι μικροί ή οι μεγάλοι; Χμμ ... οι μικροί! Οι μικροί δεν χρειάζεται να το σκεφτούν. Το νέο, το άγνωστο τους προσελκύει σα μαγνήτης, το ρίσκο τους γοητεύει, έχουν σύμμαχό τους τη φαντασία. Οι μεγάλοι ξεκινούν, φτάνουν πολλές φορές με δυσκολία μέχρι τη μέση και εκεί κοντοστέκονται, κοιτάνε μπρος κοιτάνε πίσω το κλωθογυρίζουν στο κεφάλι τους, ρωτάνε τους περαστικούς « εσύ τι λες να περάσω;» Κάνουν δειλά βήματα ή κατεβάζουν το κεφάλι και μουρμουρίζουν: «θα δοκιμάσω άλλη φορά κι αύριο μέρα είναι». Υπάρχουν κι εκείνοι που ψάχνουν άλλους τρόπους « πλάγιους», ή άλλους δρόμους πιο ασφαλείς, για να περάσουν απέναντι.

- Κι «Ανάποδα». Σπουδαία έννοια αν την καλοσκεφτείς! Τι λέτε εσείς; θα άλλαζε ο κόσμος μας λιγάκι αν ο τρόπος σκέψης μας, έπαυε να τα βλέπει όλα ίσα και τα έβλεπε και λίγο ανάποδα; Πιστεύω πως ανάποδα βλέπεις πιο καθαρά, πιο όμορφα, επομένως και πιο αισιόδοξα. Φτάνει να βρίσκεσαι κάτω από τον ουρανό. Αν συντονίζαμε λοιπόν πολλές «ανάποδες» σκέψεις, ε δεν μπορεί, κάτι θα του κάναμε αυτού του κόσμου, θα τον αλλάζαμε λιγάκι. Του το χρωστάμε άλλωστε.

- Για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας τι γνώμη έχετε; Ανοίγει τις σκέψεις των παιδιών ή τις φυλακίζει; Τα αφήνει να γεννούν ιδέες ή δε τους αφήνει χρόνο για τέτοια; Το νηπιαγωγείο ανοίγει διάπλατα τις πόρτες των σκέψεων για τα παιδιά: Πολλά βιβλία, παιχνίδι, δημιουργία, χρώματα και φαντασία. Το Δημοτικό αρχίζει να τις κλείνει σιγά-σιγά: Πολλά μαθήματα, λιγότερο παιχνίδι, λιγότερα χρώματα, ανούσια «τεστ» που φυλακίζουν τη δημιουργία και η φαντασία πάει περίπατο σιγά –σιγά... Το Γυμνάσιο και κυρίως το Λύκειο βάζει στις πόρτες των σκέψεων των παιδιών λουκέτα ασφαλείας: Η «ύλη» και οι εξετάσεις, μόνο οι εξετάσεις. Όταν τα παιδιά περάσουν την πόρτα του πανεπιστημίου είναι ενήλικα πια. Τότε κάποια από αυτά καταφέρνουν να ξεκλειδώσουν τα λουκέτα του μυαλού τους ενώ άλλα, βάζουν λουκέτα στα ίδια τα πανεπιστήμια.

- Τελικά τα παιδιά ξέρουν πιο πολλά από τους μεγάλους; Μπορεί να μην ξέρουν πιο πολλά, σίγουρα όμως ξέρουν πιο όμορφα πράγματα . Ξέρουν να γελάνε με την ψυχή τους με απλά πράγματα: Ας πούμε, μ’ ένα μπαλόνι που τρύπησε και ξεφουσκώνει, με μια γκριμάτσα, μ’ ένα αστείο παραμύθι. Ξέρουν πόσο φοβερή πλάκα έχει ένα «μπουγέλο» το καλοκαίρι.

- Και μια ερώτηση που την έκαναν παιδιά: Έχετε δει ποτέ στ' αλήθεια το σκαθάρι το Μέλιο; Μου ζητάτε να σας αποκαλύψω το μυστικό μου; Αφού ρωτάνε τα παιδιά, ας είναι, θα σας το πω.

Ναι τον συνάντησα! Απλά τότε δεν ήξερα το όνομά του. Ήταν ένα σκαθάρι που αναποδογύρισε μπροστά στα μάτια μου και κουνούσε απεγνωσμένα τα έξι του πόδια. Τι να βλέπει έτσι ανάποδα που είναι; αναρωτήθηκα. Ξάπλωσα κοντά του. Είδα τον ουρανό, ένα δέντρο, μερικά πουλιά... Ξεχάστηκα... Όταν γύρισα στο πλάι, δεν ήταν εκεί. Πώς τα κατάφερε, δεν ξέρω, μυστήριο! Και τότε είπα από μέσα μου : «σ’ ευχαριστώ, θα είσαι ο ήρωάς μου σε πολλές περιπέτειες » και τον βάφτισα Μέλιο!

[Συνέντευξη στην Ελένη Βλάχου]